سوزاک چیست؟ سوزاک یک بیماری مقاربتی (STD) است که در اثر عفونت با باکتری نایسریا گونوره ایجاد می شود. غشاهای مخاطی دستگاه تناسلی شامل دهانه رحم، رحم و لوله های فالوپ در زنان و مجرای ادرار را در زنان و مردان آلوده می کند. همچنین می تواند غشاهای مخاطی دهان، گلو، چشم ها و رکتوم را آلوده کند. سوزاک بیشتر در طول رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی انتقال میابد. نوزادان مادران مبتلا ممکن است در حین زایمان آلوده شوند. در نوزادان، سوزاک بیشتر چشم ها را درگیر می کند.
پرهیز از رابطه جنسی، استفاده از کاندوم در صورت داشتن رابطه جنسی و داشتن یک رابطه تک همسری بهترین راه برای جلوگیری از عفونت های مقاربتی است.
راه های انتقال این بیماری چیست؟
باکتری مولد سوزاک تمایل دارد در محل های گرم و مرطوب بدن مانند مجراری ادرار، چشم، گلو، واژن، لوله های فالوپ رحم و مقعد باشد، هر کسی ممکن است با داشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که سوزاک دارد، به سوزاک مبتلا شود. همچنین فردی که قبلاً به سوزاک مبتلا شده است، شانس ابتلای بیشتری دارد. یک فرد باردار مبتلا به سوزاک می تواند این عفونت را در حین زایمان به نوزاد خود منتقل کند. این می تواند موجب کوری، عفونت مفاصل یا عفونت خون خطرناک در نوزاد شود.
پیشگیری از سوزاک
تنها راه برای پیشگیری کامل از بیماری های مقاربتی این است که رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی حفاظه نشده، نداشته باشید. برای افرادی که از نظر جنسی شرکای مختلفی دارند، موارد زیر می تواند احتمال ابتلا به سوزاک را کاهش دهد:
- برقراری یک رابطه طولانی مدت تک همسری با شریکی که آزمایش داده و سوزاک ندارد.
- استفاده صحیح از کاندوم در هر بار رابطه جنسی.
استفاده از کاندوم یا سایر روش های مراقبتی هنگام رابطه جنسی می تواند تا حد زیادی شانس انتقال یا ابتلا به بیماری های مقاربتی مانند سوزاک را کاهش دهد. فقط به خاطر داشته باشید که این روش ها همیشه ریسک خطر را به طور کامل از بین نمی برند، به خصوص اگر به درستی از آن ها استفاده نشود. برخی شواهد نشان می دهد که سوزاک دهانی ممکن است از طریق بوسیدن با ترشحات زبان نیز منتقل شود.
علائم سوزاک
در بسیاری از موارد، عفونت این بیماری هیچ علامتی ایجاد نمی کند. علائم، با این که می توانند بسیاری از نقاط بدن شما را در بر گیرند، اما معمولا در دستگاه تناسلی ظاهر می شود. سوزاک همچنین می تواند قسمت های زیر را در بدن تحت تاثیر قرار دهد:
- رکتوم: علائم و نشانه ها عبارتند از خارش مقعد، ترشحات چرک مانند از رکتوم، لکه های خون قرمز روشن بر روی دستمال توالت و فشار آوردن در حین اجابت مزاج.
- چشم: سوزاک می تواند موجب درد چشم، حساسیت به نور و ترشحات چرک مانند از یک یا هر دو چشم شود.
- گلو: علائم و نشانه های عفونت گلو شامل گلودرد و تورم غدد لنفاوی در گردن است.
- مفاصل: اگر یک یا چند مفاصل توسط باکتری عفونی شوند (آرتریت سپتیک)، مفاصل آسیب دیده ممکن است ملتهب، قرمز، متورم و در حین حرکت بسیار دردناک باشند.
علائم سوزاک در مردان چیست؟
مردان ممکن است طی 2 تا 30 روز پس از قرار گرفتن در معرض سوزاک، علائم داشته باشند. همچنین ممکن است چندین هفته طول بکشد تا علائم ظاهر شوند و یا اصلاً علائمی نداشته باشند. علائم و نشانه های عفونت سوزاک در مردان عبارتند از:
- تکرر ادرار
- ادرار دردناک
- خارش و درد مقعد
- درد یا تورم در یک بیضه
- خونریزی یا ترشح مقعدی
- تغییر رنک سر آلت تناسلی
- ترشحات چرک مانند از نوک آلت تناسلی
علائم در زنان
بسیاری از زنان مبتلا به سوزاک علائمی ندارند. برخی علائم ممکن است از یک روز یا چند هفته پس از ابتلا ظاهر شوند. این علائم اغلب خفیف هستند. همچنین ممکن است بسیار شبیه به علائم عفونت قارچی واژن یا سایر عفونت های باکتریایی به نظر برسد، که تشخیص آن را دشوار می کند. علائم و نشانه های عفونت این بیماری در زنان عبارتند از:
- تکرر ادرار
- ادرار دردناک
- درد شکم یا لگن
- خارش و درد مقعد
- درد در رابطه جنسی
- حرکات روده دردناک
- لکه بینی بین پریودها
- افزایش ترشحات واژن
- خونریزی یا ترشح مقعد
- خونریزی یا لکه بینی بعد از مقاربت واژینال
سایر علائم سوزاک:
این بیماری می تواند دهان و گلو را تحت تاثیر قرار دهد. علائم سوزاک دهان شامل موارد زیر است:
- تب
- گلودرد مداوم
- التهاب و قرمزی در گلو
- تورم در غدد لنفاوی گردن
به ندرت عفونت این بیماری به چشم سرایت می کند. معمولاً زمانی این اتفاق می افتد که اندام تناسلی یا محل عفونت لمس شود و سپس قبل از شستن کامل دست ها، بیمار چشم خود را لمس کند. علائم کنژنکتیویت گنوکوکی یا سوزاک چشم شامل موارد زیر است:
- تورم در پلک
- التهاب و قرمزی چشم
- درد، سوزش و حساسیت چشم
- مخاط رشته ای سفید یا زرد در اطراف چشم
درمان سوزاک
در صورت مشاهده علائم و نشانه های سوزاک، مانند احساس سوزش هنگام ادرار یا ترشحات چرک مانند از آلت تناسلی، واژن یا روده، فرد باید سریعا به پزشک مراجعه کند. همچنین اگر متوجه شدید همسرتان مبتلا به سوزاک است، سریعا باید به پزشک مراجعه کنید حتی اگر علائمی نداشته باشید. آزمایش ادرار رایج ترین روش تشخیص این بیماری است. پزشکان می توانند با گرفتن نمونه مایع از مخاط بدن نیز این بیماری را تشخیص دهند. معمولا جهت درمان سوزاک، به بیمار آنتی بیوتیک تجویز می شود. در صورت از بین نرفتن علائم پس از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک باید مجددا به پزشک متخصص زنان مراجعه شود.
اگر این بیماری درمان نشود می تواند منجر به بیماری های طولانی مدت و در برخی موارد ناباروری فرد شود. همچنین در صورت عدم درمان، این بیماری می تواند خطر ابتلا یا انتقال اچ آی وی و ایدز را افزایش دهد. درمان با آنتی‌بیوتیک ها می تواند عفونت را درمان کند و به کاهش احتمال ابتلا به عوارض آن کمک کند. اگر سوزاک درمان نشود می تواند خطر ابتلا به سایر بیماری های آمیزشی را افزایش دهد.
سخن آخر
هر فردی در سنین رابطه جنسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود. با بروز علائمی مانند ترشح، سوزش در هنگام ادرار، زخم های غیر معمول یا بثورات پوستی؛ فرد باید رابطه جنسی را متوقف و فوراً به پزشک مراجعه کند. افرادی که سوزاک دارند باید برای سایر بیماری های مقاربتی نیز آزمایش شوند.