همه چیز در مورد سندروم پیش از قاعدگی

سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS، یکی از فراگیر ترین مشکلاتی است که بسیاری از بانوان در سنین باروری با آن مواجه هستند. این سندروم معمولا چند روز قبل از شروع قاعدگی ظاهر می‌شود و می‌تواند زندگی روزمره، روابط اجتماعی و حتی سلامت روانی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه این وضعیت در بسیاری از موارد بسیار طبیعی و قابل کنترل است، اما گاهی شدت آن به حدی می‌رسد که نیاز به بررسی پزشکی دارد. در ادامه این مقاله به جزئیات این سندروم و راهکارهای پیشگیری از آن می‌پردازیم.

دوران pms یا سندروم پیش از قاعدگی چیست؟

pms یا سندروم پیش از قاعدگی مجموعه‌ای از علائم جسمی، روانی و رفتاری است که در نیمه دوم چرخه قاعدگی، یعنی قبل از شروع خونریزی پریود، ظاهر می‌شود و با آغاز قاعدگی یا چند روز بعد از آن به تدریج از بین می‌رود. این سندروم ممکن است تنها چند علامت خفیف داشته باشد یا در برخی موارد به شدت ناتوان‌کننده باشد.

 PMSمخفف چیست؟

 pmsمخفف عبارت Premenstrual Syndrome به معنی “سندروم پیش از قاعدگی” است. این اصطلاح به علائم متنوعی اشاره دارد که بانوان در روزهای پایانی چرخه قاعدگی، یعنی حدودا یک تا دو هفته پیش از پریود، تجربه می‌کنند.

اختلال PMDD چیست و چه تاثیری بر بانوان می‌گذارد؟

در موارد شدیدتر از این سندروم پیش از قاعدگی، برخی بانوان دچار اختلالی به نام PMDD یا Premenstrual Dysphoric Disorder  می‌شوند. این اختلال شکل شدیدتر PMS است که با علائم روانی شدیدتری مثل افسردگی عمیق، اضطراب، نوسانات خلقی شدید و حتی افکار خودکشی همراه است. برخلاف PMS که می‌تواند با تغییر سبک زندگی و تغذیه مدیریت شود، PMDD نیاز به مداخله‌ی دارویی و روان‌ درمانی دارد.

بیشتر بدانید: خطرناک ترین بیماری‌های جنسی و مقاربتی و راه‌های جلوگیری از ابتلا به آن‌ها

علائم شایع سندروم پیش از قاعدگی

علائم PMS بسیار متنوع هستند و از فردی به فرد دیگر متفاوت‌اند. به طور کلی این علائم در دو دسته‌ی اصلی قرار می‌گیرند:

علائم روانی (Mental symptoms)

• نوسانات خلقی
• افسردگی یا احساس ناراحتی بی دلیل
• عصبانیت و تحریک ‌پذیری بیش از حد
• اضطراب
• بی ‌خوابی یا خواب زیاد
• کاهش تمرکز
• کاهش میل جنسی
• احساس ناامیدی

علائم فیزیکی (Physical symptoms)

• درد یا حساسیت در سینه‌ها
• سردرد
• نفخ شکم
• افزایش وزن (به دلیل احتباس آب)
• درد عضلات یا مفاصل
• جوش زدن پوست
• خستگی و بی‌ حالی
• تغییر در اشتها (هوس خوردن شیرینی یا غذاهای شور)

PMS چند روز قبل از پریود شروع می‌شود؟

علائم PMS در بیشتر افراد بین ۵ تا ۱۰ روز پیش از شروع قاعدگی ظاهر می‌شوند و با آغاز پریود یا نهایتا یکی دو روز بعد از آن، به تدریج کاهش می‌یابند. مدت و شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است.

آیا سندروم پیش از قاعدگی درمان دارد؟

درمان قطعی برای pms وجود ندارد، اما روش‌های موثری برای مدیریت آن هست. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

تغییر سبک زندگی: ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس تاثیر زیادی در کاهش علائم دارد.

تغذیه سالم: کاهش مصرف نمک، شکر، کافئین و چربی‌های اشباع ‌شده می‌تواند کمک کند.

داروها: داروهای ضد افسردگی، قرص‌های ضد بارداری و مکمل‌های ویتامینی مثل ویتامین B6، کلسیم و منیزیم می‌توانند مفید باشند.

روان‌ درمانی: در موارد شدید، جلسات مشاوره و رفتار درمانی شناختی (CBT) بسیار کمک‌ کننده هستند.

تغذیه مناسب برای کاهش درد دوران  PMS

تغذیه نقش بسیار کلیدی و تاثیرگذاری در مدیریت PMS دارد بنابراین برخی مواد غذایی می‌توانند علائم را کاهش دهند، از جمله:

مواد غذایی غنی از کلسیم: مثل ماست، شیر، بادام و سبزیجات برگ سبز.

منیزیم: در دانه‌ها، مغزها، موز و شکلات تلخ یافت می‌شود.

ویتامینB6 : در ماهی، مرغ، موز و سیب‌ زمینی.

آب کافی: نوشیدن آب فراوان به کاهش نفخ کمک می‌کند.

غذاهای ضد التهاب: موادی مثل زنجبیل، زرد چوبه، ماهی‌های چرب و سبزیجات رنگی در کاهش التهاب تاثیر مثبتی دارند.

در مقابل، بهتر است از مصرف موارد زیر در دوران پیش از قاعدگی پرهیز شود:

• غذاهای پر نمک و چرب
• نوشیدنی‌های کافئین ‌دار
• شکر زیاد و شیرینی‌ جات مصنوعی

تفاوت علائم سندروم پیش از قاعدگی و بارداری

تشخیص تفاوت میان علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) و علائم اولیه بارداری برای بسیاری از خانم‌ها دشوار است، زیرا این دو وضعیت علائم مشابهی مانند خستگی، درد سینه، نوسانات خلقی و تغییر اشتها دارند. با این حال، برخی تفاوت‌های کلیدی وجود دارد که می‌تواند به تشخیص کمک کند. به عنوان مثال، درد سینه در دوران PMS عمدتا با شروع پریود کاهش می‌یابد، در حالی که در اوایل بارداری ممکن است این درد مداوم و شدیدتر شود. تهوع صبحگاهی و حساسیت به بو که در بارداری شایع است، عمدتا در PMS مشاهده نمی‌شود.

همچنین، لکه ‌بینی ناشی از لانه‌ گزینی جنین در رحم یکی از علائم خاص بارداری است که در سندروم پیش از قاعدگی دیده نمی‌شود. از سوی دیگر، نوسانات خلقی و دل ‌دردهای خفیف در هر دو شرایط ممکن است رخ دهد. بنابراین اگر شک دارید که علائم شما مربوط به PMS است یا بارداری، بهترین راه انجام تست بارداری و در صورت لزوم، مراجعه به پزشک متخصص زنان دکتر شروین افصحی است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم PMS به ‌قدری شدید باشند که زندگی روزمره شما را مختل کنند، یا اگر مشکوک به PMDD هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده علائم جدید و غیر معمول مثل خون‌ ریزی شدید، دردهای غیر طبیعی یا افسردگی‌های عمیق، پیگیری پزشکی الزامی است.

سوالات متداول